(Nie)Sprawiedliwość Środowiskowa

W dziewiątej edycji konkursu „Nauka jest dla ludzi” zwyciężył projekt „Sprawiedliwość środowiskowa”, który został zgłoszony przez dra Jakuba Roka z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG).

W ramach otrzymanego finansowania przygotowane zostały materiały graficzne przeznaczone do popularyzacji projektu, zorganizowane zostało wydarzenie z warsztatem moderowanym
„(Nie)Sprawiedliwość Środowiskowa” 17.10.2024 r., a także zrealizowano krótki film edukacyjno-reportażowy.

(NIE)SPRAWIEDLIWOŚĆ ŚRODOWISKOWA

Czy to przypadek, że smog dotyka szczególnie osoby o niższym statusie społecznym i ekonomicznym? Co kryje się za pojęciem sprawiedliwości środowiskowej? Warszawa ma poważny problem ze smogiem. Problem ten jest nierówno rozłożony – przestrzennie i społecznie. Średnie stężenie tlenku azotu NO₂ we Włochach jest dwukrotnie wyższe niż w Wesołej. Również stężenia pyłów zawieszonych mocno się różnią pomiędzy dzielnicami.

Jak te różnice przestrzenne wpływają na życie różnych grup społecznych? Z badań dr. Jakuba Roka wynika, że zanieczyszczenie powietrza w Warszawie najsilniej dotyka obszary zamieszkane przez osoby mniej zamożne, starsze, niżej wykwalifikowane, bezrobotne, cudzoziemców i kobiety.

Czy to przypadek, że smog dotyka szczególnie osoby o niższym statusie społecznym i ekonomicznym?

Problem smogu lub nadmiaru odpadów zwykle nie znika, tylko jest przenoszony – lokalnie lub globalnie – na barki społeczności stojących niżej w hierarchii społecznej. Nierówne narażenie na smog dodaje kolejną warstwę, pogłębiając istniejące nierówności społeczne, dodając do nich kolejną warstwę – środowiskową. Takie nierówności tłumaczy koncepcja sprawiedliwości środowiskowej. Co kryje się za tym pojęciem? Jakie znaczenie mają terminy takie jak koszty rozwoju czy środowiskowa Krzywa Kuznetsa? W jaki sposób jakość środowiska zmienia się w zależności od poziomu rozwoju?

Sprawiedliwość środowiskowa rzuca światło na mało znany, ale ważny aspekt kryzysu ekologicznego – nierówność. Odpowiedzialność za kryzys ekologiczny i narażenie na jego skutki nie są sprawiedliwie rozłożone. Skuteczne przeciwdziałanie kryzysowi ekologicznemu to także dbanie o sprawiedliwość społeczną.

Więcej o sprawiedliwości środowiskowej, badaniach dra Jakuba Roka i pomysłach na edukację o tej tematyce znajdziecie na stronie:

https://www.projektowanierozwoju.euroreg.uw.edu.pl/sprawiedliwosc-srodowiskowa