Zgodnie z definicją zaproponowaną przez Obserwatorium Językowe UW, lęk klimatyczny to „chroniczny strach przed katastrofą klimatyczną”. Lęk klimatyczny ma przede wszystkim charakter antycypacyjny – dotyczy tego, co może wydarzyć się w przyszłości. Zaliczyć można go do stopniowych konsekwencji psychologicznych, które wywołują zmiany klimatu.
Jak pisze dr Magdalena Budziszewska z Wydziału Psychologii UW, powołując się na raporty Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego z 2014 i 2017 roku, te stopniowe skutki są „konsekwencjami stopniowego pogarszania się warunków życia, ale też jego antycypacji oraz świadomości ryzyka przekroczenia punktów krytycznych w systemie klimatycznym planety”. Zmiany tego rodzaju mają charakter głęboki i chroniczny. Poza stanami lękowymi do tej grupy zaliczyć należy również: depresję, uzależnienia czy poczucie bezradności.
Lęk klimatyczny
Lęk klimatyczny jako jedna z silnych emocji odczuwanych w obliczu zagrożenia katastrofą klimatyczną, dotyka najczęściej: specjalistów zajmujących się tą tematyką, osoby dobrze poinformowane (np. dziennikarzy), a także młodzież i dzieci. Zwłaszcza w przypadku tej ostatniej grupy widać wyraźnie konsekwencje psychologiczne zmian klimatu. 60% badanych, którzy wzięli udział w ankiecie przeprowadzonej przez Uniwersytet w Bath wśród osób między 16 a 24 rokiem życia, mówi o dużym bądź ekstremalnym lęku wywołanym zmianami klimatu.
Trzeba jednak zaznaczyć, że lęk klimatyczny jest adekwatną i naturalną emocją, która rodzi się w obliczu uniwersalnego zagrożenia, jakim jest wizja katastrofy klimatycznej. Jak pisze dr Budziszewska: „ze względu na to, że zmiana klimatu ma naturę zagrożenia, a jednocześnie jest bardzo złożona i ogromna, łatwo o towarzyszące lękowi apatię i paraliż”. O ile zatem jest to naturalna reakcja naszego organizmu na wyzwania, którym stawiamy czoła, to powinna prowadzić ona ostatecznie do konstruktywnego i przemyślanego działania w skali makro, które opierałoby się na zasadach współpracy i zaufania społecznego.
Na koniec zachęcamy do lektury publikacji „Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu”, w której znajdziecie rozdział poświęcony psychologicznym skutkom zmian klimatu autorstwa dr Magdaleny Budziszewskiej. O zjawisku depresji klimatycznej pisaliśmy również w ramach kampanii #UWażni na suszę (cykl #EkoMowa). Linki do obu tekstów znajdziecie poniżej.
Bibliografia:
https://cwid.uw.edu.pl/depresja-klimatyczna/
#cwiduw #swiatwobliczuzmian #lekiiuzaleznienia #uw #nauka