O tym, jak wojny wpływają na warunki klimatyczne na świecie, zapytaliśmy dr. Kamila Leziaka z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW.
W jaki sposób prowadzone na świecie działania wojenne wpływają na zmiany klimatyczne?
Konflikty zbrojne mają nie tylko poważne konsekwencje dla ludności cywilnej, ale także powodują daleko idące zmiany warunków klimatycznych na obszarze objętym działaniami wojennymi, a w skrajnych przypadkach – na całej Ziemi. Jednym z pierwszych skutków wojen jest niszczenie różnych form pokrycia terenu (np. pożary lasów, pól uprawnych, rozjeżdżanie łąk przez ciężki sprzęt), przyczyniające się do zaostrzenia kontrastów klimatycznych, a także do zmiany warunków termicznych (np. szybszego nagrzewania podłoża i osiągania wyższych wartości temperatury w słoneczne dni). To właśnie powierzchnie naturalne pokryte roślinnością zapewniają optymalne warunki klimatyczne.
W przypadku przedłużających się działań wojennych powierzchnie naturalne są dodatkowo modyfikowane i zastępowane przez sztuczne obiekty inżynieryjne, takie jak okopy, barykady, zapory przeciwczołgowe, pola minowe, ufortyfikowane bazy i obozy, itp. Obiekty wykonane przez człowieka wprowadzają dodatkowy czynnik antropogeniczny do bilansu cieplnego i radiacyjnego, powodując zmiany klimatu lokalnego oraz mikroklimatu. Możemy to porównać do sytuacji, w której na obszarze naturalnym powstaje autostrada albo osiedle – elementy pogody i klimatu (np. temperatura powietrza, wilgotność względna) w tym miejscu ulegną wyraźnej zmianie.
Warto również zwrócić uwagę na skutki stosowania broni wybuchowej różnego rodzaju. Eksplozje pocisków artyleryjskich i rakietowych oraz spowodowane nimi pożary mogą emitować do atmosfery duże ilości zanieczyszczeń, takich jak pył, ziemia, drobinki betonu, sadza, dym, itp. Przyczyniają się one do zmniejszenia przejrzystości atmosfery, a w konsekwencji – do zmniejszenia ilości promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi, co powoduje lokalny spadek temperatury powietrza. Jednocześnie zanieczyszczenia obecne w atmosferze mogą powodować tymczasowe zwiększenie opadów atmosferycznych. Najgroźniejsze jednak są wybuchy bomb atomowych. W przypadku użycia tego rodzaju broni powstaje olbrzymia chmura (tzw. grzyb atomowy), która wyrzuca do atmosfery ogromne ilości pyłu, znacznie większe niż broń konwencjonalna. Gdyby wiele bomb atomowych wybuchło w krótkim odstępie czasu Ziemi mogłaby grozić nuklearna zima, która zmieniłaby oblicze naszej planety na zawsze. Użycie broni nuklearnej w obecnych działaniach wojennych na świecie jest jednak mało prawdopodobne.
dr Kamil Leziak, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW
#dziedzictwonaturalne #cudświata #worldheritage #EksperciUW #unesco #naturalnie